Sunday, March 17, 2024

کوکْ‌کوک، کوکْ‌کوک صدا می‌زند از جنگل

 


کوکْ‌کوک، کوکْ‌کوک صدا می‌زند از جنگل

محمّدرضا مهجوریان

رانه‌ی «کوکْ‌کوک، کوکْ‌کوک… صدا می‌زند از جنگل»، یکی از پُرآوازه‌ترین ترانه‌های آغازِ بهار و یکی از محبوب‌ترین ترانه‌های کودکان در آلمان و اتریش و حوزه‌ی زبانِ آلمانی است.

شعر و آهنگِ این ترانه، جدا از هم و در بیش از ۱۷۰ سال پیش پدید آمده اند:

Sunday, March 10, 2024

جاسوس محبوب چرچیل



جاسوس محبوب چرچیل و زنی که مردم بریتانیا تا این حد مدیون او هستند!

نویسنده,تیم استوکس

کریستین گرانویل، جاسوس بریتانیا با طولانی‌ترین دوره خدمت در جنگ جهانی دوم، بارها با انجام مأموریت‌هایی در نقاط مختلف اروپا جان خود را به خطر انداخت، اما امروز نفش او چندان شناخته شده نیست.

این زن که بود و چرا مردم بریتانیا تا این حد مدیون او هستند؟

گرانویل روز ۱۵ ژوئن ۱۹۵۲ به هتلی در غرب لندن که به آن «خانه» می‌گفت بازگشت چون پرواز او به بلژیک به دلیل خرابی موتور هواپیما لغو شده بود.


Friday, February 23, 2024

هزار سال شعر فارسی و نبرد فرهنگی ایران امیر طاهری

 


هزار سال شعر فارسی و نبرد فرهنگی ایران

دوران دودمان پهلوی یکی از درخشان‌ترین ادوار شعر فارسی است

امیر طاهری  

اگر نام فردوسی را ببریم، چه چیز به یادتان خواهد آمد؟ البته، شاهنامه. اما در جمهوری اسلامی ذکر هم‌زمان این دو واژه  مذموم و مکروه است. کتاب «هزار سال شعر فارسی»، که از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شده است، فردوسی را، بدون حتی یک بار ذکر شاهنامه، چنین معرفی می‌کند: شیعه اثنی عشری بود و مخلص اهل بیت و در ستایش خدا می‌سرود!

Wednesday, February 14, 2024

خاطرات تقی‌زاده

 


خاطرات تقی‌زاده از ماجرای به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی شاه و آغاز استبداد صغیر و 

کشمکش بین دربار و ملت و مجلس بیست روز طول کشید و شاه شهر را به حالت نظامی درآورده و دست به اقداماتی زد، درحالیکه ملت و مجلس دور کردن چند نفر را از حوالی دربار می‌خواستند که از آن جمله بود شاپشال و امیر بهادر جنگ که به سفارت روس پناه برده و متحصن شده بود. شاه هم تبعید چند نفر از سران ملت را به اصرار می‌خواست و حتی قصد توقیف آنان را داشت و یکی از آن‌ها میرزا سلیمان‌خان میکده بود که گرفتار و حبس نمود و باقی که ملک‌المتکلمین و آقا سید جمال‌الدین و میرزا جهانگیرخان مدیر صوراسرافیل، دهخدا و میرزا داوودخان علی‌آبادی و مساوات و غیره هم بودند، گمان می‌کنم بهاءالواعظین هم در آن میان بود از بیم گرفتاری در مجلس شورای ملی متحصن شدند و در اتاق مغربی باغ اندرون مجلس که بعد‌ها جزو چاپخانه مجلس شد، مقیم شدند. عاقبت روز ۲۲ جمادی‌الاول قزاق‌ها از صبح زود مجلس را محاصره نموده و چنان که داستان آن معروف است، مجلس را به توپ بستند.

Friday, February 9, 2024

تروتسکی به‌عنوان منتقد ادبی – ارنست مندل

 



تروتسکی به‌عنوان منتقد ادبی – ارنست مندل، ترجمه‌: م.رضا ملکشا

در مصوبه کمیته مرکزی سال ۱۹۲۵ که تروتسکی بر آن تأثیر داشت، آمده است: «یک منتقد کمونیست باید از هر نوع حس برتری کمونیستی متظاهرانه، کم‌سوادی و از خود راضی بودن مبرا باشد. حزب طرف‌دار رقابت آزاد مکاتب و جریان‌های ادبی است … هر راه‌حل دیگری رسمی و بوروکراتیک خواهد بود … حزب به هیچ گروهی انحصار تولید ادبی را نخواهد داد. حزب نمی‌تواند به هیچ گروهی جایگاه انحصاری بدهد حتی گروهی که عقایدش کاملاً پرولتری باشد. این خود به منزله تخریب ادبیات پرولتری است. حزب معتقد است که ریشه‌کن کردن هر نوع دخالت اداری از بالا و ناکارآمد در امور ادبی ضروری است.»

Friday, February 2, 2024

روسپی‌گری و تن‌فروشی در ایران دوره صفوی

 

روسپی‌گری و تن‌فروشی در ایران دوره صفوی در سفرنامه شاردن

در اغلب متون تاریخی، توجه بسیار اندکی به زندگی مردمان عادی شده است و به سختی می­‌توان به اطلاعاتی درخور دست یافت؛ اما در این میان سفرنامه‌های تاریخی، مستثنی هستند؛ زیرا از نظر سفرنامه‌­نویسان که با سرزمینی جدید مواجه شده‌­اند، پدیده‌­های گوناگون، همگی جالب توجه هستند؛ زندگی روزمره مردم نیز از پدیده‌­هایی بوده است که بسیار مورد توجه آنان واقع می‌­شده است؛ بنابراین سفرنامه‌­ها می‌­توانند نقش مؤثری در فهم و شناخت تاریخ مردم داشته باشند

Tuesday, January 16, 2024

خاطرات یک ایـرانـی در ارتــش نـازی

 


ناصر منظم‌فر در ۱۲۸۸ در تهران زاده شد، و تنها دو سال داشت که با خانواده‌اش به آلمان مهاجرت کرد. او در ۲۳ سالگی به تشویق یکی از دوستان آلمانی‌اش به نام «ریشاد کرفگن» وارد ارتش نازی شد و پس از دیدن دوره‌های مختلف نظامی درجه‌ی ستوانی گرفت. در آن هنگام جنگ دوم جهانی در گرفته بود؛ بنابراین ناصر جزو نفرات لشکر هفتم تیپ پیاده‌ی ۲۵۸ به جبهه‌ی روسیه اعزام شد. او خاطراتش را از آن روز‌ها و عقب‌نشینی ارتش آلمان در مقابل شوروی در دو شماره‌ی مجله‌ی «اطلاعات هفتگی» به تاریخ‌های ۲۰ و ۲۷ فروردین ۱۳۵۵ منتشر کرد.

Sunday, December 31, 2023

یازده سوال فضایی که هیچ جوابی برای آن‌ها وجود ندارد

 


۱۱ سوال فضایی که هیچ جوابی برای آن‌ها وجود ندارد

این سوالی است که بشریت قرن‌هاست که به شکلی با آن دست و پنجه نرم می‌کند. امروزه دانشمندان چندین نظریه دارند، از جمله نظریه ریسمان، که این فرضیه را مطرح می‌کند که جهان ما یکی از جریان‌های بی‌پایانی است که به وجود آمده‌ است.

قبل از مه‌بانگ چه اتفاقی افتاده است و حیات در زمین چگونه به وجود آمد؟ اینها تنها بخشی از سؤالاتی است که دانشمندان در حال حاضر با آنها دست و پنجه نرم می‌کنند. در این گزارش نگاهی به ۱۱ پرسش بی‌پاسخ علمی خواهیم انداخت.

ستاره‌شناسان زندگی خود را وقف درک کیهان می‌کنند. حوزه اخترشناسی و اخترفیزیک با سرعتی سریع در حال پیشرفت است و نتایج اخیر مانند اولین تصویر از یک سیاه‌چاله و مشاهدات بی‌سابقه کیهان باستانی را ارائه کرده است.

Monday, November 27, 2023

عزل محمدعلی شاه

 


‌تصویری از «احمدشاه» در مراسم خاکسپاری «محمدعلی شا»ه در کربلا ۱۳۰۴

محمدعلی‌شاه قاجار (1251 – 1304 ش) ششمین پادشاه از دودمان قاجار بود. او در 1285 خورشیدی به سلطنت رسید و به مخالفت با مشروطه پرداخت. مجلس شورای ملی را به توپ بست و آزادیخواهان را به قتل رساند.

او پس از فتح تهران توسط مشروطه‌خواهان، به سفارت روسیه در تهران پناهنده شد و با فشارهای داخلی و خارجی و با تحقیر مجبور به ترک ایران شد. مشروطه‌خواهان پس از وی پسر خردسالش احمدشاه را به سلطنت انتخاب کردند. وی بعد از تبعید به بندر ساوونا در ایتالیا رفت و در آن‌جا در سال 1344 ق درگذشت. پیکرش را در کربلا دفن کردند.




Saturday, November 11, 2023

اعتراف یک جاسوس سیا به کمک در دستگیری نلسون ماندلا

 



اعتراف یک جاسوس سیا به کمک در دستگیری نلسون ماندلا

اشپیگل آنلاین" در گزارشی با استناد به روزنامه‌های "گاردین"، "ساندی تایمز" و فرستنده "بی‌بی‌سی" درباره "راهنمایی کلیدی" یک دیپلمات آمریکایی و جاسوس سازمان سیا در سال ۱۹۶۲ برای دستگیری نلسون ماندلا، مبارز آزادیخواه آفریقای جنوبی، نوشته است.

Wednesday, October 18, 2023

حماس نه فقط دشمن مردم اسرائیل، که دشمن مردم فلسطین نیز هست

 


حماس نه فقط دشمن مردم اسرائیل، که دشمن مردم فلسطین نیز هست

طاهر بن جلون

ترجمه رضا ناصحی

نقل از مجله لوپوئن

من، عرب و مسلمان زاده، با فرهنگ و تربیتی سنتی، اهل مراکش، رفتار حماس با یهودیان را چنان دهشتناک یافتم که واژه‌ای برای توصیف آن نمی‌یابم. خشونت و بیرحمی زمانی که زنان و کودکان را هدف می‌گیرد، بربریت است و توجیه پذیر نیست.

من دهشتزده‌ام، چرا که تصاویری که دیدم، اعماق وجودم را جریحه دار کرد.

معتقدم که می‌توان علیه اشغال، علیه استعمار مبارزه کرد، ولی نه با اعمالی چنین وحشیانه. به نظرم امر فلسطین در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ مُرد، به دست عناصر متعصب، و گرفتار بدترین نوع ایدئولوژی اسلامگرایی به قتل رسید.

حماس دشمن مردم فلسطین است

Friday, October 13, 2023

گاه شمار مرگ چه گوارا

 


آنچه او زندگی خود را وقف آن کرد، نخواهد مرد! گاه شمار مرگ «چه»

چه در آغاز ماه عسل خود را با همسرش «مارچ آلیدا». همسر چه گوارا همراه نیروهای شورشی کوبا در آخرین مراحل مبارزه آن ها برای سرنگونی دیکتاتوری باتیستا شرکت داشت. بعد از پیروزی انقلاب او منشی چه گورا شد. – مکان: سانتیاگو د لاس وگاس، کوبا.


۳ اکتبر ۱۹۶۵: فیدل کاسترو در یک سخنرانی عمومی نامه ای به نام “خداحافظی” که توسط چه در آوریل نوشته شده بود را می خواند که در آن چه از تمام سمت های رسمی خود در دولت کوبا استعفا می دهد. در نامه ای که ظاهراً چه قصد نداشت علنی شود، آمده است: «من به بخشی از وظیفه خود که به انقلاب کوبا گره خورده بود، عمل کردم و با شما، رفقا و با مردمتان خداحافظی می کنم.»

Thursday, September 28, 2023

نور خامه‌ای: من جلال آل‌احمد را به حزب توده معرفی کردم

 


"تصویر بالا مربوط به عروسی جلال و سیمین در سال ۱۳۲۹ است که انور خامه‌ای (نفر دوم از چپ) بین شمس آل‌احمد و پرویز داریوش دیده می‌شود. 

انور خامه‌ای: من جلال آل‌احمد را به حزب توده معرفی کردم

نیما مخالف توده‌ای‌ها شد

حامد داراب: «۵۳ نفر» گروهی با اندیشه‌های مارکسیستی بودند که حول محور دکتر تقی ارانی گردهم آمدند و با انتشار مجله علمی «دنیا» گروه خود را بیشتر تثبیت کردند. در مورد «۵۳ نفر» که آن‌ها را پدران معنوی حزب توده می‌دانند و بسیاری از آنان پس از فروپاشی حکومت رضاشاه پهلوی و تشکیل حزب توده در اوایل حکومت محمدرضا پهلوی جزو رهبران حزب جدید‌التاسیس شدند، بسیار گفته و نوشته‌اند. این‌بار اما به سراغ یکی از تنها بازماندگان این گروه رفتیم تا با او درباره گروه ۵۳ نفر، حزب توده و فعالیت افرادی همچون بزرگ علوی، عبدالحسین نوشین، جلال آل‌احمد و نیما یوشیج در آن، به گفت‌وگو بنشینیم. تاکنون از ارتباط حزب توده یا تأثیر ۵۳ نفر بر نویسندگان و شاعرانِ‌ دیگر بسیار گفته و نوشته‌اند؛ آل‌احمد دورانی که با حزب رفت‌و‌آمدی داشته و آل‌احمدی که به حزب و تفکراتش انتقاد داشت. یا نیما یوشیج، شاعر مطرح ما که شعر‌هایش را در نشریانی چون نامه چاپ کرد و بسیاری دیگر که هر کدام به نوعی با ۵۳ ‌نفر نسبتی داشتند یا به حزب رفتند یا انشعاب کردند. اغلب دانشنامه‌ها و تاریخ‌نگاری‌ها سال تولد دکتر انور خامه‌ای را ۲۹ اسفند ۱۲۹۵، یعنی آنچه در شناسنامه‌اش قید شده، نوشته‌اند. اما به گفته‌ خودش و به استناد قرآنی که به هنگام تولد، پـدرش «آ شیخ یحیی کاشانی» که مجتهد نیز بوده، تاریخ به دنیا آمدنش را در آن قید کرده، متولد ۱۲ فروردین سال ۱۲۹۰ یعنی‌‌ همان دوم ربیع‌الثانی ۱۳۲۹ است. انور خامه‌ای با رویی باز گفت‌وگو را پذیرفت و با آنکه به خاطر کهولت سن سخن گفتن پیوسته برایش دشوار شده، به تمام پرسش‌ها پاسخ داد.

***