حوزه علمیه قم را چه کسانی ساختند ؟

حوزه علمیه قم را چه کسانی ساختند ؟
(فرزند اسقف سرشناس بریتانیایی Reverend Alfred Curzon *جورج ناتانیل کرزن George Nathaniel Curzon موسس حوزه علمیه قم در ایران است، او از کودکی در جذب مطالب کتابها و درس و بخصوص انشاء نویسی استعداد خارق العاده ای از خود بروز داد. در تنهایی سخت مطالعه می کرد در کالج همیشه شاگرد اول بود . درست پیش از ورود به آکسفورد از درد جانکاه ستون فقرات که چهار سال پیشتر در اثر افتادن از اسب هنگام سوارکاری عارضش شده بود سخت رنج می برد و این درد تا پایان عمر همراه او بود . به همین خاطر تا پایان عمر مجبور شد از دارو استفاده کند و غالباً در لحظه های حساس و بسیار حیاتی در موقعیت شغلی و پرداختن به امور امپراتوری بریتانیا سبب کج خلقی او می شد. و تعادل او را بر هم می زد.کرزن برای اولین بار نماینده مجلس لردها شد و آهنگ سفر به دور دنیا کرد و شیفته ی سفر به آسیا شد و اولین بار عنوان خبرنگار روزنامه تایمز به ایران آمد،

 حاصل این سفر مذاکره برای تعیین یک محل ثابت وفراگیر ویژه تدریس علوم اسلامی مربوط به شیعه در ایران و توسعه ان بود که متعاقب ان حوزه علمیه قم تاسیس شد سه کتاب معروف او : «روسیه در آسیای مرکزی » (1889م) ، «ایران و قضیه ایران » (1892م) ، که نام آورترین اثر او بود، و «مسائل خاور دور» (1894م) اودر بازگشت به مطالعات وسیعی در باره مردم شناسی ایرانیان پرداخت و در 31 سالگی به تحریر این دو مجلد مشغول شد و می گویند نه ماه شب و روز را در خانه ای که در حومه ی لندن اجاره کرده بود صرف کار این تألیف نمود. در حین نگارش کتاب ایران با قبول مقام معاونت وزارت امور هندوستان اولین گام خود را در نردبان سیاست برداشت و نایب السلطنه هندوستان شد به علت اختلافی که با وزارت جنگ انگلیس پیدا کرد مجبور به استعفا گردید و به دولت ائتلافی «اچ اچ اسکیت » پیوست و هنگامی که او بر سر کار آمد به او عنوان لرد داده شد به ریاست مجلس اعیان یا مجلس لرد ها رسید و از آن پس یکی از اعضای هیئت دولت بود که سیاست و امور جنگ جهانی اول پرداخت و پس از جنگ بعنوان وزیر خارجه انتخاب شد .لرد کرزن یک سال پس از جنگ جهانی اول در زمان وزارتش در امور خارجه سیاستی را اجرا کرد که بر اثر آن نزد ایرانیان منفور شد در آن تاریخ به اشاره او میان «وثوق الدوله » نخست وزیر ایران و «سرپرسی کاکس» نماینده انگلیس پیمانی به امضا رسید که مقامات انگلیسی را ناظر بر سازمان های ارتشی و دارایی ایران می کرد. مسلماً انگیزه عقد چنین پیمانی ترس کرزن از ناحیه روسها و تدبیرش برای ایجاد موانعی بر سر راه توسعه طلبی رژیم جدید کمونیستی شوروی و تحکیم سلطه انگلستان بر ایران بود درحقیقت تاسیس حوزه علمیه قم که ابتکار او بود برای ایجاد یک سد دفاعی در مقابل کمونیسم شوروی بود او طی یادداشتی در خصوص قرارداد مذکور چنین نوشت:«غرض آن نیست که ما اختیار ایران را به دست گرفته یا خواهیم گرفت، بلکه مقصود آن است که حکومت ایران دریابد که ما تنها قدرت بزرگ در همسایگی آن هستیم که به سرنوشت ایران سخت علاقمندیم، می توانیم و مایلم ایران را در احیای ثروتهایش یاری کنم.» کتاب« ایران و قضیه ایران» برای اولین بار در نیمه ی آخر قرن 19م به دستور نظام السلطنه (حسینقلی خان مافی) والی فارس توسط میرزا محمد نام، شاگرد دارالفنون تهران در سال 1311 هجری قمری در شیراز بطور خیلی ناقص ترجمه شد. اما از آنجایی که نظام السلطنه در موقع مسافرت کرزن به ایران و رفتن او به هندوستان در شوشتر والی بوده و در حین همین سفر، بین کرزن و نظام السلطنه برخورد مختصر نامساعدی روی می دهد لرد کرزن به ایشان رسما اعتراض میکند که ثرا متن این نوشته بزبان فارسی در اختیار اکثرایرانیان قرار گرفت چون امپراطوری بریتانیا راضی به افشای محتویات این کتبا نیست بدلیل انکه بخشی از
استراتژی دولت بریتانیا در ایران بوده ونباید دراختیار عوام قرار بگیرد
کرزن در سال ۱۸۹۸ در کتاب خود با توهین به ایرانی‌ها نوشته است:
«برتری و تسلط نفوذ روسیه در شمال ایران باید با تفوق و تسلط بریتانیا در جنوب کشور ایران در حال تعادل و توازن باشد. الزامی وجود ندارد که به تقسیم ارضی کشور ایران بین دو قدرت بیندیشیم و به نظر می‌رسد که هیچ‌کدام از دو قدرت بریتانیا و روسیه تمایلی ندارند تا باری دیگر بر مسئولیت‌های خود بی‌فزایند. اما تقسیم ایران به مناطق نفوذ و کنترل و نظارت بر آن مسئله‌ای است که با وجود چنین ملت وامانده و فرسوده و حکومتی رو به زوال در آینده غیرقابل اجتناب به نظر می‌رسد.»
ساختن مدرسه طلبگی در قم نیز برای دور نگهداشتن مردم ایران و ترساندن از سیاست های سوسیالیستی دولت روسیه بود چون منافع بریتانیا دچار خطرات جدی میشد .