«ما چند دختر هستیم که برای کار به دبی آمدهایم. تعدادی از ما در ایران به کار مشغول بودیم و تعدادی در اینجا شروع به کار کردیم. ما در اینجا سختی میکشیم اما چارهای نداریم. راه برگشتی به ایران نداریم و جای دیگری هم ما را راه نمیدهند. متاسفانه مشکلات زندگی ما را به این راه کشانده است و هرچقدر بیشتر در این کار میمانیم، حالت روحی ما و زندگیهایمان آشفتهتر میشود.»
این جملات را چند دختر ایرانی که در دبی مشغول به کارگری جنسی هستند برای «ایران وایر» ارسال کردهاند. آنها خواستهاند در گفتوگو با کارشناس حقوقی راههای برگشت به ایران را بدانند. در بیشتر موارد فقر و مشکلات اقتصادی دختران را به خواست خود یا خانوادهشان به اجاره دادن تنشان در ایران یا کشورهای اطراف کشانده است. بسیاری از آنها اما خسته و ناامید، زیر فشار خشونتهایی که در رختخواب یا از سوی قاچاقچیان، قوادان و مسوولانشان تحمل میکنند، میخواهند به ایران بازگردند یا راهی داشته باشند تا بتوانند از این خشونتها خلاص شوند.
در بیشتر مواقع اما ترس از بازگشت و مواجهه با مجازات، آنها را از این مسیر باز میدارند. قاچاقچیان، مسوولان و قوادان آنها را میترسانند که در صورت بازگشت به ایران، با توجه به قوانین جمهوری اسلامی ممکن است حتی با سنگسار یا اعدام مواجه شوند. با نگه داشتن پاسپورتهای آنها نزد این افراد، این دختران گروگانهایی میشوند که نه راه پس دارند و نه راه پیش. بسیاری از آنها را سرنوشتشان را محکوم به همین همخوابگیهای اجباری میدانند. در حالیکه کارشناسان حقوقی با استناد به همین قوانین جمهوری اسلامی میگویند، راههایی برای بازگشت آنها وجود دارد؛ آنهم بدون مجازات یا تحمل حداقل آن. در حالیکه قوادان، قاچاقچیان و مسوولان این دختران با مجازاتهای بیشتری مواجهاند: از ۷۵ ضربه شلاق تا اعدام! در همینرابطه با محمد اولیاییفرد گفتوگو کردیم. او به سوالاتی پاسخ داده که این دختران ایرانی از دبی برای ایران وایر فرستاده اند.
ما چطور میتوانیم به ایران برگردیم؟ اگر بفهمند که ما در کار فساد بودیم، به ما تهمت فاحشگی نمیزنند و دستگیرمان نمیکنند؟
این حق شماست که به ایران برگردید. اگر توسط قاچاقچی از ایران خارج شدهاید، میتوانید به سفارت ایران مراجعه و درخواست پاسپورت بدهید. هیچکس نمیتواند مانع شما شود. دستگیر شدن یا نشدن شما بستگی به علم مقامات قضایی دارد که آیا در جریان هستند که در کشوری دیگر کارگری جنسی میکنید یا خیر. به نظر من بعید است مقامات قضایی این اطلاعات را داشته باشند. به شکل کلی میدانند که عدهای مثلا در دبی مشغول به این کار هستند. حتی در صورت علم مقامات قضایی، قابلیت دفاع وجود دارد. نباید برای بازگشت به ایران بترسید. قضیه آنقدر ترسناک نیست که مشقت کارگر جنسی را در کشوری دیگر بپذیرید. ممکن است قوادان و قاچاقچیان شما را با دروغ بترسانند که اگر برگردی ایران ممکن است اعدام شوی، درحالیکه این شگرد آنها است. من به لحاظ حقوقی ثابت میکنم که این حرف دروغ است. این ترسی که به آنها تزریق میشود، تهدیدی از سوی قوادان و قاچاقچیان است برای بهرهکشی از آنها.
جرم ما دقیقا چیست؟
طبق ماده ۲۲۱ قانون مجازات اسلامی، زنا عبارت است از جماع مرد و زنی که رابطه زوجیت بین آنها برقرار نیست. بنابراین جرم کارگران جنسی زناست که شامل حد میشود. حد یعنی جرم و مجازات در قرآن پیشبینی شده است. اما میخواهم بگویم که شما نباید از کلمه زنا بترسید و گول و فریب مسوولان را بخورید. درست است که جرم شما زناست اما چون متاهل نیستید، مجازات طبق ماده ۲۲۸ همین قانون، فقط ۱۰۰ ضربه شلاق است. یعنی نه سنگسار در میان است و نه اعدام. اما اثبات همین ۱۰۰ ضربه شلاق هم بسیار مشکل است. چون برای اثبات زنا چهار شاهد عادل نیاز است. این چهار شاهد - چهار مرد یا سه مرد و دو زن - باید همزمان از دبی به ایران بیایند و بگویند در فلان خلوت، دخول میان این خانم و آقا را دیدهاند. شهادت همبستری و لمس هم کافی نیست. باید دخول را به چشم دیده باشند. شرط دیگر اثبات اقرار است. یعنی اگر شاهد وجود نداشته باشند باید چهار مرتبه اقرار صورت بگیرد. کدام عاقلی چهار بار میگوید که من زنا کردهام؟ آنهم در دفعات مختلف دادگاه و نه یکباره، فقط هم نزد قاضی و نه در دادسرا یا دوران بازجویی.
بعضی از ما در ایران کار میکردیم و هم قوادان و هم مشتریها را ما را اذیت میکردند و پول ما را میخوردند. چطور میتوانیم از آنها شکایت کنیم؟ آیا جایی هست که به داد ما برسد؟
قاچاق انسان و قوادی و مشتری جنسی بودن در ایران جرم است. اگر شکایت انجام شود، ممکن است طرف مقابل دادگاهی شود اما ممکن است خود شاکیان هم در معرض جرم قرار بگیرند. برای همین است که ما نیاز به نهادهایی خاص داریم تا از کارگران جنسی حمایت شود. به عنوان نمونه در ایران معتادان را درک میکنند. باید شرایط کارگران جنسی هم درک شود. در حال حاضر هیچ حمایتی وجود ندارد و اگر در ایران بگویند ما سرویس جنسی میدادیم و پولمان را ندادند، در درجه اول ممکن است متهم انکار کند و در مرحله دوم خود شاکیان با مسایل قضایی درگیر میشوند. اما چنانچه آنها آزارجنسی دیده باشند از طریق داگاه عمومی و دادسرای عمومی میشود پیگیری کرد؛ به شرطی که هویت کارگر جنسی بودن فاش نشود. در آزار جنسی بحث پول مطرح نیست. باید ادعا شود که در یک رابطه، آزارجنسی اتفاق افتاده است. اما اگر هویت کارگری جنسی فاش شود، شاکی در معرض جرم قرار میگیرد. البته آزارجنسی هم باید ثابت شود. یک مشکل دیگر همین است چون برای اثبات این مساله باید شاهد وجود داشته باشد و متهم نیز بایستی اقرار کند یا قاضی به علم برسد که معمولا اثبات این مساله را با مشکل مواجه میکند.
یکی از دوستانمان تعریف میکرد که میتوان در آمریکا و دیگر کشورها از خانم رییس و قواد شکایت کرد و آنها را به زندان انداخت. اگر ما در ایران توبه کنیم، میتوانیم از قواد شکایت کنیم؟ اگر توبه نکنیم، چطور؟
طبق ماده ۱۱۴ قانون مجازات اسلامی میتوان از زنا هم توبه کرد و اگر قاضی بنا به علم خود ندامت را بپذیرد، مجازات ساقط میشود. همانطور که گفتیم اثبات زنا مشکل است اما اگر اثبات شود ۱۰۰ ضربه شلاق مجازات دارد، اما فرد توبه کند همان مجازات هم از بین خواهد رفت. حتی اگر فرد به کارگری جنسی اقرار کرده باشد، هم در صورت توبه، دادگاه میتواند توسط رییس قوه قضاییه از رهبر جمهوری اسلامی تقاضای عفو کند. البته توبه باید قبل از اثبات جرم صورت بگیرد. این مساله خاصی نیست، روزی هزار بار همین مورد در دادگاهها اتفاق می افتد، چراکه با توجه به محدودیتهای ایران نمیتوانند همه را بگیرند و شلاق بزنند. وسعت این جرم در ایران بسیار زیاد است. در واقع اگر متاهل نباشند یا توبهنامه مینویسند یا ۱۰۰ ضربه شلاق میخورند و تمام. روزمره توبهها در دادگاههای ایران پذیرفته میشود. در خصوص شکایت از قواد هم، به محض طرح اینگونه پروندهها و درج اسامی قوادان، دادستان موضوع را پیگیری میکند، چه توبهای اتفاق افتاده باشد و چه نه. اما اگر شکایتی صورت نگیرد و شما هم با توجه به قانون مجازات اسلامی، توبه نکنید یا دستگیر نشده باشید و بخواهید صرفا از قوادان شکایت کنید، پای خودتان هم وسط خواهد آمد.
آیا در اسلام قوادی جرم نیست؟ پس چرا نیروی انتظامی با قوادها کاری ندارد؟
قطعا جرم است. مجازات آن هم در قوانین تعیین شده است. قوادی هم از حدود محسوب میشود. طبق ماده ۲۴۳ قانون مجازات اسلامی برای قواد مرد ۷۵ ضربه شلاق در نظر گرفته شده است و اگر این موضوع برای بار دوم تکرار شود علاوه بر شلاق، تا یکسال تبعید هم به آن اضافه میشود. البته زن قواد ۷۵ ضربه شلاق دریافت میکند. اما بحث قوادی فقط مربوط به حد نیست. این مساله در تعزیرات هم مطرح است. در ماده ۶۳۹ قانون تعزیرات گفته شده افرادی که مراکز فساد یا فحشا را دایر یا اداره میکنند و آنهایی که مردم را به فساد یا فحشا تشویق کرده یا موجبات آن را فراهم میکنند، علاوه بر مجازاتهای مذکور به یک تا ده سال زندان هم محکوم میشوند. چون تعزیرات را دولت تعیین میکند و به نظرشان قانونگذاران مجازات قوادی در حد کم بوده است، خواستهاند با این قانون تعزیرات جبران کنند. اما این پایان ماجرای قوادی نیست. در برخی موارد مثل بازداشت یک باند که به امنیت کشور لطمه میزند، میتوانند با «افساد فی الارض» دانستن پرونده، حکم اعدام هم صادر کنند. این مساله در ماه ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی پیشبینی شده: «هرکس به طور گسترده، مرتکب جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد، جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور، نشر اکاذیب، اخلال در نظام اقتصادی کشور، احراق و تخریب، پخش مواد سمی و میکروبی و خطرناک یا دایر کردن مراکز فساد و فحشا یا معاونت در آنها گردد به گونه ای که موجب اخلال شدید در نظم عمومی کشور، ناامنی یا ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی افراد یا اموال عمومی و خصوصی، یا سبب اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع گردد مفسد فی الارض محسوب و به اعدام محکوم می گردد.» در واقع مجازات قوادی از ۷۵ ضربه شلاق در حد شروع میشود و میتواند در صورت بحث امنیت تا اعدام برسد. میخواهم بگویم شما نباید تا اینقدر بترسید، بلکه قوادها هستند که باید ترس داشته باشند.
ایران وایر، آیدا قجر: